گودزیلا وجود ندارد!

تقریباً دو هفته پیش، در تاریخ 17 مرداد 1388، در روزنامه اعتماد ملی مقاله ای با عنوان «گودزیلا وجود دارد؟» به قلم آرش بزرگمهر نوشته شد که از کشف موجودی عجیب در سواحل ولز خبر می داد. این مقاله که به همراه تصاویر متعددش تقریباً نیمی از صفحه 16 روزنامه را به خود اختصاص داده بود، اینگونه شروع می کند که:

«[…] دیگر نمی‌توان وجود موجودی مانند گودزیلا را از بیخ و بن منكر شد چرا كه حتی اگر دانشمندان هم به دنبال كشف این حقیقت نباشند خودش سر از آب بیرون می‌آورد. […] این حقیقت سر از آب بیرون آورده باعث بهت و حیرت زیست‌شناسان و دانشمندان شده و هنوز هیچ كسی نمی‌داند این غول بی‌شاخ و دم نامش چیست، در كدام رده‌بندی موجودات قرار دارد و اینكه چند سالش است. فقط می‌توان گفت شبیه یك نهنگ است كه با هشت‌پا پیوند خورده است!»

مقاله در ادامه شرح ماجرا را بیان می کند و بعد حتی گزارشی نسبتاً علمی از اولین اظهارنظرها درباره اش توسط دانشمندان را ارائه می دهد و سر آخر با ذکر «تاریخ‌نگاری یك رویداد مشابه»، اینگونه به پایان می رود:

«سال گذشته، در یكی از دریاچه‌های منطقه سی‌چوان چین كه اتفاقا حال و هوایی توریستی هم دارد، موجودی خوفناك سر از آب بیرون آورد. توریست‌ها هنگام دیدن این موجود پا به فرار گذاشتند اما یك نفر با موبایل عكسی از آن گرفت. خبرگزاری شینهوا آن خبر را منتشر كرد اما به دلیل واضح نبودن عكس، دانشمندان نتوانستند صحت آن را تایید كنند. به رغم ادعای تمام توریست‌ها مبنی بر دیدن چنین موجودی، آن خبر هرگز از سوی دیگر خبرگزاری‌های معتبر تایید و مخابره نشد.»

خوب، بازار دروغ و شایعه و خرافات و ماوراء الطبیعه که خودش به اندازه کافی داغ هست، حالا معتبرترین روزنامه کشور – که به خاطر همین اعتبارش چند روزی است که بسته شده – آمده و خبر تفصیلی کشف گودزیلا را می دهد. دیدن اینچنین خبری در یکی از انواع مجلات خانواده – متاسفانه – طبیعی است، اما مشکل وقتی حاد می شود که منبع خبر بشود روزنامه اعتماد ملی.

متاسفانه بعد از تعطیلی روزنامه اعتماد ملی، سایتش هم در دسترس نیست. می توانید متن کامل مقاله را اینجا ببینید و همچنین صفحه کامل روزنامه بصورت PDF را از اینجا دریافت کنید.

لازم بود کاری می کردم. متاسفانه به رسم غالب نوشته های این روزها، مقاله منبعی نداشت. بنابراین تلاش کردم از روی برخی نشانه ها در مقاله، اصل انگلیسی اش را کشف کنم و بالاخره یافت شد. اصل مقاله در سایت BBC آمده بود (اینجا) و البته چند جای دیگر هم به آن اشاره شده بود که این یکی از روی عکس هایش احتمالاً اصلی ترین منبع ترجمه بوده است.

اما ماجرا از چه قرار است؟!

واقعیت داستان گودزیلا، از این قرار است که چندی پیش آب دریا مجموعه‌ای از نوع خاصی از صدف‌های دریایی به نام Goose barnacle که خودشان را معمولاً به صخره‌ها یا اشیاء سخت مثل بقایای یک قایق می‌چسبانند را به ساحل می آورد و حرکت مداوم این صدف ها، به کل مجموعه ظاهری عجیب همچون هیولا داده است!

پس از انجام کمی تحقیقات آنلاین، تصمیم گرفتم نامه ای برای دبیر بخش زندگی روزنامه بنویسم. نامه را به شرح زیر نوشتم و برایشان ارسال کردم:

تاریخ: 20 / 5 / 88

دبیر محترم بخش زندگی روزنامه اعتماد ملی

با سلام و احترام، به استحضار می‌رساند که مقاله مندرج در صفحه 16 مورخ 17 مرداد 1388 با عنوان «گودزیلا وجود دارد؟» نوشته آقای آرش بزرگمهر، مبنی بر پیدا شدن موجودی عجیب در سواحل ولز که به گفته مقاله «هنوز هیچ کسی نمی‌داند این غول بی‌شاخ و دم نامش چیست، در کدام رده‌بندی موجودات قرار دارد و اینکه چند سالش است» به هیچ عنوان صحت ندارد. این رخداد به کشف هیچ موجود عجیبی اشاره نمی‌کند و مقاله برخی از واقعیت‌های این ماجرا را با اخبار نادرست ترکیب کرده است.

تمامی منابع انگلیسی، از جمله منبع اصلی خبر BBC، دیده شدن شیئی با ظاهر عجیب و مطابق با عکس‌های چاپ شده در مقاله را در سواحل ولز تایید می‌کنند، اما این شیء که تنها شباهت به هیولاهای دریایی دارد، در واقع مجموعه‌ای است از نوع خاصی از صدف‌های دریایی که خودشان را معمولاً به صخره‌ها یا اشیاء سخت مثل بقایای یک قایق می‌چسبانند.

در این مورد خاص، حجم انبوه صدف‌ها و حرکت مداومشان، به این مجموعه ظاهری همچون هیولایی دریایی داده است. در ضمن همانطور که در تصویر بالا مشاهده می‌کنید، ابعاد این به ظاهر هیولا بسیار کوچک‌تر از آن است که در مقاله توصیف شده و از ترس و وحشتی که در مقاله یاد شده نیز خبری نیست. همچنین منابع دیگر این خبر، گزارش می‌دهند که مواجهه ماهیگیران در این نواحی با چنین مجموعه‌ای از صدف‌ها پدیده‌ای عادی است.

جهت کسب جزئیات بیشتر می‌توانید به آدرس مقاله در سایت BBC مراجعه فرمایید.

در انتها لازم به ذکر است که در فضای این روزها که پر است از دروغ و خرافات، از اعتماد ملی که بیش از هر چیز به عنوان پرچمدار مبارزه با خرافه گرایی شناخته شده و مورد اعتماد است، توقع می‌رود این مبارزه را نه تنها در بخش‌های سیاسی روزنامه که در تک تک صفحات و مقالاتش، با ترجمه صحیح، ذکر منبع و پرهیز از عناوین فریبنده و دروغین ادامه دهد.

لذا شایسته است با توجه به اعتماد بالای مخاطبین روزنامه اعتماد ملی به مطالب آن، نسبت به تکذیب خبر قبلی و درج واقعیت موضوع در روزنامه و در همان صفحه اقدامات لازم صورت پذیرد.

———–

نامه را فکس کردم و تاییدیه اش را هم گرفتم. اما خبری نشد و یک هفته بعد هم در روزنامه را بستند! حالا دیگر نه می توان پیگیری اش کرد، نه شایسته است که پیگیری شود، اما اگر روزنامه را نمی بستند هم بعید می دانم تکذیبش می کردند.

این مطلب را هم به این دلیل نوشتم که اگر روزی کسی دنبال گودزیلا یا موضوعی مشابه جستجو کرد و به این خبر عجیب – که در چندین سایت دیگر هم به نقل از اعتماد ملی تکرار شده است – رسید، این مطلب که اینجا نوشته شده را هم پیدا کند و از اصل ماجرا خبردار شود.